بسیاری از دانش‌آموزان از این گله‌مند هستند که ترازشان در آزمونهای آزمایشی افزایش پیدا نمی‌کند. ده آزمون شرکت کرده‌اند ولی درجا می‌زنند. ترازشان ما بین ۴۰۰۰ تا ۴۲۰۰ یا بین ۵۰۰۰ تا ۵۲۰۰ در نوسان است. دیگر کلافه شده‌اند، انگیزه و حوصله درس خواندن را هم ندارند. واقعا چه می‌شود کرد؟!

چطور ترازم را افزایش بدهم؟

اولین کاری که هر دانش‌آموز باید انجام دهد مطالعه‌ی کامل کتاب درسی و فهم دقیق تمام مطالب آن است. به عبارتی باید تمام مثال‌ها و تمرین‌های کتاب توسط خود دانش‌آموز حل شود. بعد از مطالعه می‌توانید از خودتان سؤال بپرسید تا مطالب بهتر در ذهنتان تثبیت شود. در منزل حتماً تست و تمرین حل کنید و هنگام حل سؤال‌ها وقت بگیرید تا به هر سؤال در زمان مشخص پاسخ دهید. دفترچه‌ی آزمون قبل و دفترچه‌ی آزمون غیر حضوری را کامل حل کنید. تمام راههایی که گفته شد را رعایت کنید، قطعا ترازتان پیشرفت خواهد کرد.

در جلسه‌ی آزمون تکنیک‌های تست‌زنی را رعایت کنید. سؤال‌هایی را که بلد نیستید سفید بگذارید تا تعداد غلط‌های‌تان کاهش یابد و بر اثر نمره‌ی منفی سؤال‌هایی را هم که درست پاسخ داده‌اید از دست ندهید.

نکته‌ای که همیشه باید مد نظر داشته باشید این است که اگر شما در هر آزمون ترازتان را حدود ۱۰۰ تا ۲۵۰ نمره افزایش دهید یعنی عملکرد خیلی خوبی داشته‌اید و نباید یک‌باره انتظار افزایش تراز زیادی داشته باشید.

جمع‌بندی داشته باشید.

در پایان یک دوره زمانی(مثلا سه روز یا آخر هفته)، مباحث خوانده‌شده در طول هفته را مرور کنید و یک روز قبل از آزمون آزمایشی جمع‌بندی کلی را انجام دهید. آزمون غیر حضوری را حل کنید. بعد از آن به تحلیل آزمون غیر حضوری بپردازید.

به نقاط مثبت توجه کنید.

به نمرات و ترازی که در كارنامه کسب کرده‌اید، توجه كنيد، وقتي داريد قسمت افزايش درست‌ها را مي‌بينيد در واقع داريد به نقاط قوت خود توجه مي‌كنيد، برويد و ببينيد در كارنامه چه سوالاتي را درست زده‌ايد و روي آن تمركز كنيد و درس بگيريد از اين كه چطور توانسته‌ايد به اين سوالات پاسخ صحيح بدهيد.

يعني اين كه دانش‌آموز مي‌داند كه «من قرار است از ده تا به چند تا جواب دهم» و در مطالعه هم اين به شما كمك مي‌كند كه در مطالعه قرار است براي اين درس چقدر وقت بگذاريد و چگونه آن را مطالعه كنيد.

مهارتهای تست‌زنی را تمرین کنید.

افزايش مهارت با حل تست بيشتر، وقتي من تست بيشتري حل مي‌كنم در واقع به خودم كمك مي‌كنم كه مهارتم را بالا ببرم كه بتوانم تعداد درست بيشتري بزنم.

هیچ درسی را کنار نگذارید حتی اگر در درسی ضعیف هستید سعی کنید یک طبقه آن را بالاتر بیاورید و درس هر روز را همان روز بخوانید. بيش‌ترِ دانش‌آموزانِ با تراز بالا يا دانش‌آموزاني که پيشرفت خوبي داشتند، اين مطلب را کاملاً قبول دارند و انجام مي‌دهند. سعی کنید که تعادل در مطالعه را هم رعایت کنید.

بطور طور کلی مهارتهایی که هر دانش آموز برای موفقیت در کنکور باید در خود اتقا دهد:

مهارتهای فراشناختی، مهارت یادگیری، مهارت خود تنظیمی، مهارتهای شناختی، مهارتها و تکنیکهای صحیح مطالعه، مهارت برنامه‌ریزی وتنظیم و مدیریت وقت، مهارت جلوگیری از فراموشی، مهارت کنترل تنبلی و چگونگی رفع خستگی وکسالت، مهارت کنترل افکار و باورهای منفی، مهارت کنترل اضطراب قبل از امتحان، مهارت تقویت انگیزه پایدار و پیشرفت تدریجی.

مهارتهای فراشناختی:

فراشناخت به اطلاعاتی گفته می‌شودکه فرد از نظام شناختی خود دارد. اینکه فرد از نقاط ضعف و قوت خود، حافظه، فرآیندهای شناختی و انگیزشی خود شناخت داشته باشد. فرد در خصوص اطلاعات فرد در مورد ویژگیهای تکلیف: آسانی یا مشکل بودن تکلیف، زمان مورد نیاز برای مطالعه تکلیف.

دانش‌آموز باید در مورد راهبردهای یادگیری اطلاعات کسب کند، اطلاعات در خصوص چگونگی مطالعه و مهارتهای صحیح درس خواندن.

به عبارتی:

• دانش آموز بایستی راهبردهای برنامه‌ریزی صحیحی داشته باشد. یعنی تعیین هدف مطالعه، پیش بینی زمان لازم برای مطالعه و یادگیری، تعیین سرعت یادگیری، تحلیل چگونگی برخورد با موضوع و ماهیت یادگیری.
• دانش‌آموز باید راهبردهای کنترل و نظارت خوبی داشته باشد. خود ارزشیابی داشته باشد، بر کیفیت توجه و تمرکز خود نظارت داشته باشد. در مورد طرح سوال در ضمن یادگیری کنترل زمان یادگیری کار کند. راهبردهای نظم دهی را در خود شکل دهد.
• تعدیل سرعت یادگیری را کار کند و در صدد اصلاح یا تغییر راهیردهای یادگیری برآید.

مهارت یادگیری خود تنظیمی:

خود تنظيمی این است كه چگونه دانش‌آموزان شخصا فرآيند يادگيري خود را فعال می‌کنند، تغيير مي‌دهند و تنظيم مي‌نمايند. بعبارت دیگر، يادگيري خود ـ تنظيم نوعي از يادگيري تعريف شده است كه در آن  دانش‌آموزان به جاي آنكه براي كسب دانش و مهارت بر معلمان، والدين و يا ديگر عوامل آموزشي تكيه كنند، شخصا كوشش‌هاي خود را شروع و هدايت  مي‌كنند.

برخی از مهارتهای مورد نیاز دیگر بصورت تیتر وار ارائه می شود.

راهبردهای تکرار و مرور:

• چند بار رونویسی (مکرر نویسی)
• تکرار اصطلاحات مهم و کلیدی با صدای بلند
• بازگویی مطالب برای چندین بار پشت سرهم
• خط کشیدن زیر مطالب مهم
• علامت‌گذاری و حاشیه‌نویسی
• چند بار از روخوانی (مرور خوانی)

راهبرهای بسط وگسترش معنایی:

• یادداشت‌برداری
• خلاصه کردن به زبان خود
• کاربست مطالب آموخته شده
• آموزش دادن مطالب آموخته شده به دیگران
• استفاده از اطلاعات آموخته شده برای حل کردن مسایل

مهارت برنامه ریزی وتنظیم وقت:

• تنظیم جدول برنامه های هفتگی
• اولویت‌بندی کارها و برنامه های خود
• شناخت فعالیتهای هدر دهنده‌ وقت و نظارت بر آنها
• تقسیم وقت و تقسیم کارها و تعیین زمان مشخص برای هر کاری به صورت مکتوب

امیدوارم که دانش‌آموزان عزیز با به کارگیری راهبردهای ارائه شده بتوانند پله های رشد و ترقی را یکی-یکی طی کرده و قله‌های موفقیت را فتح کنند. دانش‌آموز عزیز، عظمت واقعی در آن نیست که هرگز سقوط نکنیم، بلکه در آنست که هر بار که سقوط کردیم، دوباره مصمم‌تر برخیزیم. اکنون وقت تلاش است، کسی که در آفتاب زحمت کشیده، حق دارد در سایه استراحت کند. باد با چراغ‌های خاموش کاری ندارد، اگر در سختی هستی بدان که روشن هستی. پس شروع کن و هیچ زمان تسلیم نشو!

با آرزوی موفقیت

ایلقار موذن زاده(مشاور بالینی-تحصیلی)