زمانی که مغز بشر نتواند راه‌حل‌های جدیدی برای رفع مشکلات پیش رویش داشته باشد، می‌تواند گفت که دچار آرتروز فکری است. وقتی مغز از یادگیری، یافتن و ارائه روشهای جدید حل مساله طفره رفته و از رویارویی با موقعیتها و روشهای جدید اجتناب کند، یعنی مغز دچار آرتروز فکری شده است. چنین فردی دوست دارد طبق الگوهای ثابت فکری آموخته شده در گذشته رفتار کند، هر چند که بارها و بارها آن کار اشتباه را انجام داده و شکست بخورد باز هم انجامش خواهد داد. چرا که نسبت به ایجاد تغییر در دیدگاه‌ها و روش‌هایش ناتوان است و چنین فردی از ایجاد تغییر در تمامی ابعاد زندگی‌اش نیز ناتوان خواهد بود. یعنی طبق الگوهای یادگرفته شده قبلی حرکت کرده و ناتوان از ایجاد سازگاری و انعطاف با شرایط جدید خواهد بود. مثال بارز این می تواند همان «کور توتدوغون بوراخماز» باشد.

آرتروز فکری اصطلاح مورد استفاده برای افرادی است که هیچگونه خلاقیتی در شیوه‌های حل مساله خود ندارند و همیشه در یک قالب به پیش می‌روند. چنین وضعیتی فرد را با مشکلاتی با ابعاد گسترده‌ای می تواند مواجه کند. هم در جنبه‌های زندگی فردی، هم زناشویی و هم تصمیمات فردی. به عبارتی مجموعه رفتارهای فرد در برخورد با انواع اتفاقات و پدیده‌ها مشکل آفرین خواهد شد.

مساله ای در روانشناسی یادگیری است و آن این است که یادگیری درد دارد. وقتی فردی می‌خواهد مهارت جدیدی یاد بگیرد بایستی توانایی تحمل دردهای مغزی ناشی از یادگیری را نیز در خود داشته باشد تا بتواند مغزش را تغییر دهد. افراد عموما به خاطر ترس از تحمل درد به خاطر ایجاد تغییر، ترجیح می دهند طبق روال اشتباه قبلی(و یا روالی که به نتیجه محدودی ختم می شود)ادامه داده و همان دستاوردهای منفی و یا ناچیز قبلی را داشته باشند، اما تغییر نکنند. آرتروز فکری دقیقا به مثابه همان روزمرگی است. یعنی شعار همه کسانی که می گویند: «عاغااااا من همینه که هستم مشکلیه؟» این یعنی همان رفتارهای معتادگونه همیشگی که انجامش می‌دهیم و همان نتایج قبلی را می‌گیریم. بالطبع اگر می‌خواهیم نتیجه‌ای را به دست آوریم که تا به حال نداشته ایم باید کسی باشیم که تا به حال نبودیم.

ایلقار موذن زاده(روانشناس)